Sunday, April 25, 2010

ТА ӨӨРИЙНХӨӨ АМЬДРАЛЫГ МЭДНЭ

 ЖОНАТАН ГУЛИБЭЛИЙН БАРИМТАЛДАГ ЗАРЧМУУД
Миний философи өөрөө өөрийгөө мэдэх зарчим дээр тулгуурлана. Та ч өөрийнхөө амьдралыг мэднэ. Хэн нэг юм уу хэсэг бүлэг хүн таны амьдралыг мэдэж болохгүйтэй адил та ч бусдын амьдралыг мэдэж болохгүй.

Нэгэнт та өөрийн амьдралыг мэдэх эрхтэй юм бол мөн өөрөө л хариуцлагаа хүлээх ёстой. Та өөрийнхөө итгэл үнэмшил ойголтон дээр тулгуурлан өөрийн зорилгыг сонгож авсан. Амжилт алдаа хоёрын аль аль нь суралцах өсөн дэвжих эх үндэс болдог.
 
Та бусдын төлөө юм уу бусад хүмүүс таны төлөө үйлдэж буй үйлдэл харилцан тохиролцсон, сайн дурын үндсэн дээр л сайн зүйл байж чадна. Чөлөөт сонголт байсан цагт л сайн сайхан зүйл байх болно.

Таны амьдралын ургац бол таны өмч мөн. Энэ бол таны хөдөлмөрөөс урган гарсан үр жимс, таны зарцуулсан цаг хугацааны үр дүн, таны авъяас хүч хөдөлмөр юм. Хоёр хүн хоёуланд нь ашигтай биш бол сайн дурын үндсэн дээр өмчийн харилцан солилцоо хийнэ гэж байдаггүй. Тэд энэ талаар өөрсдөөл шийдвэр гаргах эрхтэй.

Хүнд өөрийн амьдрал, эрх чөлөө, зүй ёсоор бий болгосон өмч хөрөнгөө хамгаалах эрх буй. Өөрийгөө хамгаалахын тулд бусдаас тусламж авах эрх ч бий. Харин бусдын амьдрал эрх чөлөө эд хөрөнгийг авахын тулд хүч хэрэглэх эрх байхгүй. Тэгэхээр танд өөрийнхөө төлөө хэн нэгнийг бусдын эсрэг хүч хэрэглэхэд турхирах эрх байхгүй гэсэн үг.

Албан тушаалтнууд хэрхэн гарч ирсэн нь хамаагүй, тэдэнд өөрсдийгөө бусад хүнээс дээгүүр тавих эрх байхгүй. Ямар ч нэр цол хаягтай болсон албан тушаалтнуудад бусдыг ёгүүтгэх, боолчлох, бусдаас хулгайлах эрх байдаггүй. Энэ бол үнэнхүү чөлөөт нийгмийн үндэс юм. Энэ бүхэн нь хүний үйл ажиллагааны практик, бас тэгээд боломжийн төдийгүй хамгийн ёс суртахуунлаг үндэс мөн.

Monday, April 19, 2010

Блогийн гишүүд бичиж байна: А.АРМАН. БОРОО АСГАРАХГҮЙ БОЛ БАЯРТАЙ.

Насаараа мал дагаж нар салхинд гандаж үрчийсэн эмгэн шиг шороо бужигнах хавар. Хэдхэн дусал бороо хүлээсэн өдөр хоногууд, хатаж хуурайшсан газар гангинана. Дээр нь гишгэж яваа бид ч дотроо гасална...
- Ганцхан...ганцхан дуслыг надад өгөөч...Хаа холоос хичнээн ч бэрхийг туулсан юм, бүү мэд, тэр шувуу ганцаар хатаж ширгэсэн нууран дээгүүр эргэлдэнэ.
 
- Эл хуль ээрэм тал дунд чи гав ганцаар ямар үзэсгэлэн гоо, юутай ариун онгон байсан билээ... Тэр шувуу нуурын хатсан сайртай ийн хүүрнэнэ. Өөрөө өдийг хүртэл харангадаж үхээгүй нь гайхалтай. Эсвэл зүгээр л азтай юм уу.
- Юу яриад байгааг чинь нэг л ойлгохгүй байна. Энэ нуур чинийх биш...
- Яагаад? Би ямар алсаас юуны төлөө эргэж ирсэн билээ...
- Бороо асгарахгүй бол би чиний хүссэнийг өгч чадахгүй, хаанаас ч, хэзээ ч ирсэн байлаа...Уучлаарай
Тэнгэрт үүлгүй ч салхи чигээ өөрчлөх төдий үл мэдэг чийг хамар шүргэхэд, шувуу айсуй яваа бороог тосох гэж дээшээ бүр дээшээ дэвнэ. Бараа сураггүй тэр үүлийг чадал минь хүрдэг бол салхинаас урьтаад туугаад ирэх юмсан гэж тэр мөрөөднө. Зүүдэлнэ. Бүр бороо асгарч байна гэж...Зүүрмэглэх тэрхэн зуур, заяа бөгөөд тавилан золгүй амьтныг ч гэсэн нэг удаа мишээлгэдэг уужим нь дэндүү хорвоо юм хойно...
Нэг, хоёр, гурав, дөрөв, тав, хорь, бүр зуу, хэдэн мянган дусал тэнгэрээс унана. Тоолох байтугай харах аргагүй, шөнө юм чинь. Шувуу шөнө дөлөөр анх удаа тийм аз жаргалтай байлаа. Урьд нь харанхуйгаас айдаг байсан юм. Бүжиглэх нь байтугай.
- Хонгор минь харж байна уу? Би хэлээгүй юу? Бороо асгарнаа гэж...
Хэнзхэн ногооны нялх соёо эрийн сайндаа тэнгэрээс уначихсан юм шиг тэнгэр лүү тэмүүлэн нахиалдаг. Тэр цагт шороо тоос мартагдаж, нимгэн дэрэвгэр ногоон “палааж” гоо биеийг нь далдлах төдий залуу хангал бүсгүй шиг зун ирнэ. Орь шувуу дахин амилсан нууранд умбаж булхсангүй.
Жам ёсоор ертөнцийн цангаа тайлагдсан ч, ер жаргал хүссэн түүний нүдэнд баяр баясгалан үгүй.
- Би чамайг сайн мэдэхгүй...
- Би харин чамайг маш олон жилийн өмнөөс мэднэ.
- Санахгүй байна, уучлаарай.
Ай даа, эрчүүдийн харц хөл доор нь хатсан навчис мэт хөглөрөх үзэсгэлэн гоо чи юутай бардам бөгөөд юунд ийм ганцаардмал. Хэн нэгний зүрх сэтгэлийг зүгээр л нэг мөчрөөсөө сэгсрээд хаях улиас шиг...
- Цаг чинь боллоо, одоо шувуудтайгаа хамт буц....гэж шивнэх уруулнаас үл мэдэг жимс сэнгэнэх нь намар болсныг ч мартуулна.
Намар байтугай бороо асгараагүй байхад зүүдэлсэн зүүдэндээ итгэж шувуу уйлна. Нулимс нь нуурын хатсан сайран дээр унахад дороо шингэнэ.
- Бороо асгарахгүй бол баяртай...Би чамд хэлсэн шүү дээ...
- Би мэдэхгүй байна...
Энэ хорвоогийн нэгэн мухарт энгүй их цангасан нуур, ижлээсээ тасарсан шувуу хоёр бороо асгарахыг хүлээнэ. Удахгүй хэзээ гэдгийг нь хэн ч мэдэхгүй ч, урь идэгдсэн ертөнцөд урьд урьдынхаас илүү сайхан бороо асгарна. Тийм ээ, асгарах л ёстой юм чинь...Тэр хоёр өөрсдөө ч мэдэхгүй....

Sunday, April 18, 2010

Блогийн гишүүд бичиж байна: ГАНБААТАР АХЫН АСУУЛТЫН ХАРИУ


Би санаж байна л даа, намайг оюутан хэмээх эрхэм нэрийг зүүж байхад Ганбаатар гэдэг ах сургууль дээр ирж ийм асуулт тавьж байсан юм.
ТАНЫ АМЬДРАЛЫН ТУЙЛЫН ЗОРИЛГО ЮУ ВЭ?
Тэр үед янз янзын л юм бодож билээ.

Friday, April 16, 2010

АМЖИЛТАА ӨӨРТӨӨ ҮЛДЭЭГЭЭРЭЙ

Өглөө болгоны нарны гэрэлийг
Өөдөөс ирэх амжилтын очийг
Алгаа тосоод аваарай,
Алдахаасаа өмнө өөртөө ҮЛДЭЭГЭЭРЭЙ

Tuesday, April 13, 2010

УДАХГҮЙ ҮҮР ЦАЙНА

Удахгүй үүр цайна гэж бодохоор түнэр харанхуй ч гэрэлтэй. Тэр харанхуйг гэрэлтүүлэх ганцхан зүйл тодоос тод өөдөөс минь гэрэлтэнэ. Хайр татам гоёмсог өнгөөр гэрэлтэх тэр нандин эрдэнэ гагцхүү надад л харагдана.  Харин бусад хүмүүст бас тийм нандин эрдэнэ бий болов уу. Зарим нь тэр эрдэнээ танихгүй дэргэдүүр нь өнгөрөө болов уу. Эсвэл олж харахгүй, эсвэл огт мэдэхгүй явна уу. Зарим нь олсон эрднээ хайрлаж гамнаж мэдэхгүй үүрд алдаад харанхуйд бүдчиж явна уу. Юутай ч гэсэн түмэн нугачаат амьдралын нэгэн шөнийг ялж, өглөө бүр үүр цайдаг нь хорвоогийн жам. Өглөө бүр ... маргааш, нөгөөдөр, түүний маргааш гээд мянга, мянган удаа.  Тийм ээ удахгүй үүр цайна даа.        

Saturday, April 10, 2010

Блогийн гишүүд бичиж байна. ХАЙР, ИТГЭЛ

Сайн байна уу Бүжээ эгч ээ. Сайн байцгаана уу миний адил энэ блогийн фенүүд ээ. Би гое үг хэрэглэж ухаантай загнаж чадахгүй нь ээ. Бүжээ эгч ээ. Гэхдээ миний хамгийн их ухаарсан нь хүлээцтэй ухаантай байх хэрэгтэй, бас итгэх хэрэгтэй гэдэг үг...
. . .  Миний найз залуу надаас олон ах, бас том болсон охинтой, тэгснээ нэг хүүхэнтэй найзлаад надад болохоор салчихсан гээд л байсан мөртлөө холбоогоо таслаагүй байсан.  Эхлээд би их харддаг байлаа.
. . . Тэр хоерыг мэдсэнээс хойш тэр хүүхнийг утасдахаар нь би утсыг нь аваад ярь ярь гээд өгдөг болсон. Харин миний хайр ярьдаггүй л дээ.  Гэсэн ч түүнээс намайг гэсэн хайр ханхалж байгааг мэдэрдэг болохоор би итгэдэг. Бас тэр хүүхэн л миний хайрыг эргүүлээд байна даа гэж өөртөө итгүүлэхийг хичээдэг. Тэгж ч ойлгодог. Тэгээд л өмнөх шигээ хардахаа больсон. Тэр хүнийг хайрлаж байгаа шигээ хэзээ ч харддаггүй.  Тэр хүнийг хайрлаж байгаа бол түүнийг хүлээх бас тэвчих хэрэгтэйгээ ухаараад алдаагаа засч байгаа. Би түүндээ хайртай.  Түүнийг ч бас охиныг нь ч хайрлана.  Ингээд бодохоор би хүнийг хайрлах сэтгэлтэй, итгэлтэй хүн. Бүх хүн хүлээцтэй байгаасай ингэвэл бүхнийг ялж чаддаг юм байна гэдгийг ухаараасай.  Би бас түүндээ уурлаж чаддаггүй. Гэхдээ заримдаа хэтэрхий зөөлдөөд байгаа юм болов уу гээд уурлах гэхээр "Миний хайр аа чамд зохихгүй байна аа" гээд инээхээр нь тэгээд л уучилчихдаг юм. Одоо тэр надгүй байж чадахгүй болсон яагаад гэвэл би тэрэнд, тэр надад хайртай. Амьдралд хайр, итгэл, хэрэгтэй юм байна лээ.


Monday, April 5, 2010

ШИНЭ 7 ХОНОГТ ХҮН БҮР НЭГ НЭГ МУУ ЗУРШЛААСАА САЛЦГААЯ

Муу зуршлыг маргааш хаяхаас өнөөдөр хаях нь амархан байдаг. Кунзын сургаалаас.

Өнөөдрөөс эхлэн хүн бүр нэг нэг муу зуршлаасаа салцгаая. Хэн, ямар муу зуршлаасаа салах гэж ямархуу хүчин чармайлт гаргаж байгаа, хэрхэн салсан тухайгаа коммент үлдээнэ үү. Бас салж чадсан нэгэндээ баяр хүргэхээ мартав аа.
Амжилт хүсье.

Thursday, April 1, 2010

Блогийн гишүүд бичиж байна. САНАХГҮЙ ГЭСЭН ЮМАА ЧАМАЙГАА БИ

Санахгүй л гэсэн юм аа чамайгаа би
Сэм сэмхэн зүүдэнд минь ирэх юм аа
Сэтгэлээ би захирч дийлэхгүй
Сайхан дүр чинь харагдаад болохгүй нь ээ

Бодохгүй л гэсэн юмаа чамайгаа би
Бүтэн шөнө зүүдэнд минь ирэх юм аа
Бодлоо би захирч дийлэхгүй
Борхон царай чинь харагдаад болохгүй нь ээ

МИНИЙ БЛОГИЙГ ҮЗЭЖ БАЙГАА ЭРХЭМ ТАНД ЗОРИУЛАВ.

ЭНЭ ХОРВООД НЭГЭН ЦАГ ҮЕИЙГ ТА БҮХЭНТЭЙ ХАМТ ТУУЛЖ БАЙГАА МААНЬ ЯМАР ИХ АЗ ВЭ. Бүгдээрээ амьдралын сайн сайхан талуудыг олж харж, байнга инээмсэглэж яваарай. Инээмсэглэл бол аз жаргалаа, залуу насаа хадгалах таны хамгийн хүчтэй зэвсгийн нэг юм шүү.

ИНЭЭМСЭГЛЭЛЭЭРЭЭ ӨӨРИЙГӨӨ ШИНЖЭЭРЭЙ

Таны зан чанарын илрэл ч болж чадахуйц олон янзын инээмсэглэл байдаг шvv дээ. Та энэ сонжооноос єєрийнхєє жинхэнэ тєрхийг олж чадахгvй ч байж магад. Эсвэл, таны зан араншингийн тухай онож бичсэн байсан ч та vvнийг хvлээн зєвшєєрєхгvй байж ч болох юм. Тэгвэл шогч зангийн тухай санаарай. Тэртэй тэргvй бvх сонжоонд ямар нэгэн хэмжээгээр хошин шог санаа агуулагдаж л байдаг шvv дээ. Харин vлдэж буй хэсэг нь vнэний хувьтай л байх вий.....
 
1. Инээхдээ чигчий хуруугаараа уруулдаа хvрэх нь ерийн vзэгдэл vv? Хэрвээ тийм бол...... Энэ нь таныг эмэгтэйчvvдийн зан, чанар, сайхан єнгє тєрх, гунхалзсан байдлын тухай єєрийн гэсэн бодолтой бєгєєд хаана ч гэсэн тvvнийгээ хатуу баримталдаг болохыг харуулж байна. Танд олны анхаарлын тєвд байх нь таалагддаг юм байна.
2. Та инээхдээ амаа гараараа дардаг уу? Хэрвээ тийм бол... Та бага зэрэг эмзэг, єєртєє тийм ч итгэлтэй биш. Ичингvйрэн, юмны ар сvvдэрт vлдэж хvмvvсийн ярьдгаар "ичээнээсээ сугарахгvй" хоцрохыг хичээх нь элбэг. Бид танд єєртєє хэтэрхий их дvн шинжилгээ хийж, хатуу дvгнэлтээр битгий барьж бай гэж зєвлєе.
3. Та инээхдээ толгойгоо дандаа гэдийлгэдэг vv? Хэрвээ тийм бол.... Та их итгэмтгий, аливаад тун амархан итгэдэг боловч заримдаа зєвхєн єєрийнхєє мэдрэмжинд хєтлєгдєн санаанд оромгvй vйлдэл хийж чадах нэгэн бололтой. Уг нь єєрийн ухаанд илvv итгэж байвал зvгээрсэн.
4. Та инээхдээ гараараа нvvр, толгойгоо илдэг vv? Хэрвээ тийм бол...Та тун мєрєєдємтгий, заримдаа бvр бvтэшгvй зvйл мєрєєддєг хvн юм. Энэ тийм ч муу зvйл биш л дээ. Таны хувьд амьдралыг илvv эрvvл саруул, ухаалаг, бодитоор харж сурвал дээр гэж зєвлєх байна.
5. Та инээхдээ хамраа vрчийлгэдэг vv? Хэрвээ тийм бол...Таны мэдрэмж, vзэл бодол тун хурдан, байнга єєрчлєгдєж байдаг. Та сэтгэл хєдлємтгий, бас зєрvvд, чигээрээ зvтгэдэг хvн юм. Єєрт чинь болон, орчин тойрныхонд чинь хvндрэл учруулдаг хоромхон зуурын сэтгэл хєдлєлдєє автдаг.
6. Та ихэвчлэн амаа ангайж чанга инээдэг vv? Хэрвээ тийм бол... Та хєдєлгєєнтэй, золбоолог хvн юм. Та биеэ барьж, хэм хэмжээнд бага зэрэг баригдаж сурах хэрэгтэй байх. Та ярьж чаддаг шигээ сонсож сурах хэрэгтэй шvv дээ!
7. Та чимээгvйхэн инээмсэглэхийн ємнє толгойгоо яльгvй бєхийлгєдєг vv? Хэрвээ тийм бол..... Та бол зєєлєн сэтгэлтэй, хvн чанар сайтай, хvмvvсийн нєхцєл байдалд амархан зохицож чаддаг юм байна. Мэдрэмж, vйл хєдлєл чинь байнга бусдын хараанд байдаг. Тэгээд ч та хэнийг ч гомдоож, сэтгэлээр унагаадаггvй бололтой.
8. Та инээж байхдаа эрvvгээ барьдаг уу? Хэрвээ ти йм бол... Та хэдэн настай байсан ч залуу насны шинж золбоог єєртєє хадгалж яваа чинь тодорхой байна. Тийм ч учраас сайн бодож боловсруулалгуй ямар нэгэн алхам хийчихдэг бололтой. Дэндvv хуумгай хєдлєх нь дэмий л баймаар юм?
9. Та инээж байхдаа зовхио чичрvvлдэг vv? Хэрвээ тийм бол...Энэ бол таны тэнцвэртэй байдал, єєртєє итгэх итгэл, гайхамшигтай ухаалаг байдлыг чинь илтгэж байна. Та хєдєлмєрч, шаардлагатай, заримдаа бvр хэрээс хэтрvvлдэг ч байж магадгvй. Тийм vедээ та єєрийгєє гаднаас нь, бусдын нvдээр харах гээд оролдоод vзээрэй.
10. Танд инээх тодорхой хэлбэр, маяг байхгvй юу? Хэрвээ тийм бол... Та бие даасан, чєлєєт хvмvvсийн тоонд багтах бололтой. Ямар ч vед, юу ч тохиолдсон, бусдыг vл тоомсорлон зєвхєн єєрийнхєє бодол, мэдрэмж, дvгнэлтэнд захирагддаг. Энэ чинь орчин тойрны чинь олон хvнд таалагддаггvй гэдгийг санаарай.
www.dornod.mn/emgazar/